Chaqaloq

1 yoshgacha bo‘lgan bolaning oyma-oy rivojlanish taqvimi (1—6 oylik)

Bola 1 oyligida quyidagilarni qila oladi:

  • mikroharakatlarni amalga oshiradi va gapiruvchining gap ohangiga mos tovushlar chiqaradi;
  • ranglar (qizil, sariq, qora va oq), chiziqlar va kataklarni ajrata oladi;
  • unga engashib turgan kishining yuziga nigohini qadaydi;
  • tovushlarning o‘ziga xosligini ajratadi;
  • onasini ovozidan, hididan, qo‘li tegishidan taniydi;
  • qimirlamay turgan buyumga nigohini qadaydi va u tekis siljigan taqdirda, uni nigohi bilan kuzata oladi;
  • qornida yotib, ko‘tarilishga va boshini tutib turishga urinadi.

2 oyligida:

  • ovoz yoki engashgan yuzga javoban tabassum qiladi;
  • harakatlanayotgan va harakatdan to‘xtagan buyumga nigohini qadaydi va uni ko‘rish maydonida tutib turadi;
  • tovush kelgan tomonga boshini buradi va uni ko‘zi bilan qidiradi;
  • u bilan qilgan muloqotga javoban, tetiklanib ketadi;
  • qornida yotib, boshini tutib turishga intiladi;
  • unli tovushlarga urg‘u bergan holda ovoz chiqaradi;
  • yonboshidan orqasiga ag‘anaydi.

3 oyligida:

  • onasi va otasining yuzlarini taniydi, u bilan muloqot qilishganida kuladi;
  • injiqlanadi, zorlanib yig‘laydi, norozi ohangda baqiradi;
  • g‘ovur-g‘uvur, g‘uv-g‘uv ovoz chiqaradi, kattalar bilan suhbat qiladi;
  • karavotcha tepasiga osib qo‘yilgan o‘yinchoqlarga qo‘lini olib bora oladi;
  • o‘yinchoqni tutib oladi va og‘ziga olib boradi;
  • qornida yotib bilaklariga tayangan holda boshini ko‘tarib turadi;
  • chalqancha yotgan holda yonboshiga ag‘anaydi;
  • qo‘ltig‘idan tutib turilganida qattiq yuzaga oyoqchalari bilan tiralib turadi;
  • boshini tutib turadi va uni boshqara oladi;
  • tovush va yorug‘lik manbasini topa oladi.

lori-0002570692-bigwww800

4 oyligida:

  • onasini (yoki uni doimiy ravishda parvarish qiladigan kishini) taniydi va uni boshqalardan afzal ko‘radi;
  • tanish kishilar ovozlarini notanishlarnikidan ajrata oladi;
  • pishillaydi, ilk bo‘g‘inlarni talaffuz qiladi;
  • osilib turgan o‘yinchoqlarni bir qo‘li yoki bir paytning o‘zida ikkala qo‘li bilan ham ushlay oladi;
  • o‘z ismini taniydi va uni chaqirishganida qayrilib qaraydi;
  • chalqancha yotgan holda yelkasini va boshini ko‘taradi;
  • tanish va notanish narsalarga turlicha reaksiya ko‘rsatadi;
  • “sevimli” va “xush ko‘rmaydigan” o‘yinchoqlarini ajratadi.

5 oyligida:

  • rasmlardagi yuzlarni jon-dili bilan tomosha qiladi;
  • ohangdorlik bilan g‘ovur-g‘uvur ovozlar chiqaradi, bijir-bijir gaplarga o‘ta boshlaydi;
  • buyumlarni tutib oladi, ushlab turadi, paypaslaydi, o‘ziga tortadi, otib yuboradi;
  • tanish va notanish kishilar yuzlarini ajratadi;
  • begonalarga nisbatan hushyorlik bilan munosabatda bo‘ladi;
  • mustaqil tarzda 5—10 daqiqa o‘yinchoqlari bilan band bo‘ladi;
  • chalqancha yotgan holda qorniga ag‘darilib oladi, qo‘llariga tayanadi, o‘tirishga harakat qiladi;
  • qornida yotib, kaftlariga tayanadi va qo‘lini tik qiladi;
  • “ku-ku” deb o‘ynaydi, ovutishlar ohangiga mos tarzda g‘uldiraydi.

6 oyligida:

  • o‘zi eshitgan eshitgan ovozlarga javoban g‘ulduraydi va ularga taqlid qiladi;
  • gapga diqqat bilan quloq soladi;
  • siz gapirayotgan buyumlarni nigohi bilan izlab topadi;
  • begonalar bilan ma’lum masofani saqlaydi;
  • o‘yinchoqlarini bir qo‘lidan ikkinchisiga oladi;
  • tutib olgan narsasini otadi, o‘yinchoqni ipidan tezgina tortadi;
  • buyumlarni bir idishdan ikkinchisiga soladi;
  • cho‘zilgan qo‘lidan 10—20 sm uzoqlikdagi o‘yinchoqqa qarab sudralib boradi;
  • biror narsaga tayanib, o‘rnidan turishga o‘rganadi.