Чақалоқ

1 ёшгача бўлган боланинг ойма-ой ривожланиш тақвими (1—6 ойлик)

Бола 1 ойлигида қуйидагиларни қила олади:

  • микроҳаракатларни амалга оширади ва гапирувчининг гап оҳангига мос товушлар чиқаради;
  • ранглар (қизил, сариқ, қора ва оқ), чизиқлар ва катакларни ажрата олади;
  • унга энгашиб турган кишининг юзига нигоҳини қадайди;
  • товушларнинг ўзига хослигини ажратади;
  • онасини овозидан, ҳидидан, қўли тегишидан танийди;
  • қимирламай турган буюмга нигоҳини қадайди ва у текис силжиган тақдирда, уни нигоҳи билан кузата олади;
  • қорнида ётиб, кўтарилишга ва бошини тутиб туришга уринади.

2 ойлигида:

  • овоз ёки энгашган юзга жавобан табассум қилади;
  • ҳаракатланаётган ва ҳаракатдан тўхтаган буюмга нигоҳини қадайди ва уни кўриш майдонида тутиб туради;
  • товуш келган томонга бошини буради ва уни кўзи билан қидиради;
  • у билан қилган мулоқотга жавобан, тетикланиб кетади;
  • қорнида ётиб, бошини тутиб туришга интилади;
  • унли товушларга урғу берган ҳолда овоз чиқаради;
  • ёнбошидан орқасига ағанайди.

3 ойлигида:

  • онаси ва отасининг юзларини танийди, у билан мулоқот қилишганида кулади;
  • инжиқланади, зорланиб йиғлайди, норози оҳангда бақиради;
  • ғовур-ғувур, ғув-ғув овоз чиқаради, катталар билан суҳбат қилади;
  • каравотча тепасига осиб қўйилган ўйинчоқларга қўлини олиб бора олади;
  • ўйинчоқни тутиб олади ва оғзига олиб боради;
  • қорнида ётиб билакларига таянган ҳолда бошини кўтариб туради;
  • чалқанча ётган ҳолда ёнбошига ағанайди;
  • қўлтиғидан тутиб турилганида қаттиқ юзага оёқчалари билан тиралиб туради;
  • бошини тутиб туради ва уни бошқара олади;
  • товуш ва ёруғлик манбасини топа олади.

lori-0002570692-bigwww800

4 ойлигида:

  • онасини (ёки уни доимий равишда парвариш қиладиган кишини) танийди ва уни бошқалардан афзал кўради;
  • таниш кишилар овозларини нотанишларникидан ажрата олади;
  • пишиллайди, илк бўғинларни талаффуз қилади;
  • осилиб турган ўйинчоқларни бир қўли ёки бир пайтнинг ўзида иккала қўли билан ҳам ушлай олади;
  • ўз исмини танийди ва уни чақиришганида қайрилиб қарайди;
  • чалқанча ётган ҳолда елкасини ва бошини кўтаради;
  • таниш ва нотаниш нарсаларга турлича реакция кўрсатади;
  • “севимли” ва “хуш кўрмайдиган” ўйинчоқларини ажратади.

5 ойлигида:

  • расмлардаги юзларни жон-дили билан томоша қилади;
  • оҳангдорлик билан ғовур-ғувур овозлар чиқаради, бижир-бижир гапларга ўта бошлайди;
  • буюмларни тутиб олади, ушлаб туради, пайпаслайди, ўзига тортади, отиб юборади;
  • таниш ва нотаниш кишилар юзларини ажратади;
  • бегоналарга нисбатан ҳушёрлик билан муносабатда бўлади;
  • мустақил тарзда 5—10 дақиқа ўйинчоқлари билан банд бўлади;
  • чалқанча ётган ҳолда қорнига ағдарилиб олади, қўлларига таянади, ўтиришга ҳаракат қилади;
  • қорнида ётиб, кафтларига таянади ва қўлини тик қилади;
  • “ку-ку” деб ўйнайди, овутишлар оҳангига мос тарзда ғулдирайди.

6 ойлигида:

  • ўзи эшитган эшитган овозларга жавобан ғулдурайди ва уларга тақлид қилади;
  • гапга диққат билан қулоқ солади;
  • сиз гапираётган буюмларни нигоҳи билан излаб топади;
  • бегоналар билан маълум масофани сақлайди;
  • ўйинчоқларини бир қўлидан иккинчисига олади;
  • тутиб олган нарсасини отади, ўйинчоқни ипидан тезгина тортади;
  • буюмларни бир идишдан иккинчисига солади;
  • чўзилган қўлидан 10—20 см узоқликдаги ўйинчоққа қараб судралиб боради;
  • бирор нарсага таяниб, ўрнидан туришга ўрганади.