Дунёга келган янги чақалоқ биринчи бўлиб нима ҳаракатни ўрганиши ҳақида ҳеч ўйлаб кўрганмисиз? Гўдак илк ойда ўрганадиган ҳаракат, бу – кўзни очиб-юмишдир. Бир ёшга яқинлашиб қолганида болакай қиқирлаб кулиш, илк қадам ташлаш қобилиятини эгаллайди. Боланинг ҳаётидаги муҳим ўзгаришларни кузатиш ва унга кўмаклашиш улардан бехабар бўлган ота-она учун қийин кечиши мумкин.

Боланинг ривожланиш ҳолати ва даврининг номутаносиблигига оид шубҳа-гумонларга барҳам бериш учун сизни чақалоқ ривожланишининг муҳим босқичлари билан таништирамиз.

 ТУҒИЛГАНИДАН БОШЛАБ 3 ОЙГАЧА БЎЛГАН ДАВР

Шахсий-ижтимоий ўзгаришлар:

-қиёфаларни таний бошлайди;

- ўз-ўзидан ёки муносабатга жавобан кулади;

- бармоқларига диққат қилиб, уларни ўйнай бошлайди.

Хатти – ҳаракатдаги ўзгаришлар:

- бошини кўтара бошлайди;

- бошини тута бошлайди;

- оёқларига оғирлигини ташлашни ўрганади.

Баъзи чақалоқлар бу даврда ота-онасининг қўлидан ушлаб, қаддиларини кўтаришлари мумкин.

Нутқнинг ривожланиши:

- "га-га", "гу-гу", "а-а-а", "о-о-о" каби товушларни талаффуз қилишни ўрганади;

- кулади;

- чинқира бошлайди.

 3 ОЙДАН 6 ОЙГАЧА БЎЛГАН ДАВР

Шахсий-ижтимоий кўникмалар:

- Ўйинчоқлар билан муносабатга кириша бошлайди;

- Топган нарсани оғзига сола бошлайди;

Хатти-ҳаракатдаги ўзгаришлар:

-қоринчасига таяниб боши ва кўксини кўтаради;

- 5 ойликдан бошлаб ўнг ёки чапга думалайди;

- кимнингдир кўмагисиз ҳам ўтира олади.

Фаол чақалоқлар нарсаларга ўч бўлиб, уларни қўлга киритиш истагида ҳаракатлана бошлашади.

Нутқнинг ривожланиши:

- ота-онасининг овози келган томонга қараб қайрилади;

- бирор товуш ёки сўзга тақлид қилиб, такрорлашга ҳаракат қилади;

- бир бўғинли сўзларни гапира бошлайди.

6 ОЙДАН 9 ОЙГАЧА БЎЛГАН ДАВР

Шахсий-ижтимоий кўникмалар:

- қарсак чалиб айтиладиган қўшиқларга рақсга туша бошлайди;

- Ўз хоҳиш-истакларини кўрсата бошлайди;

- қўлларини силкитиб "хайр" қила бошлайди.

Ҳаракатчанликдаги ўзгаришлар:

- ўрнидан туришга ҳаракат қилиб, ўзини судрайди;

- нарсаларга таяниб ўрнидан туради ва қаддини тутиб тура олади;

Фаол чақалоқлар бу даврда:

- бир-икки қадам ташлашни ўрганиб олади;

- нарсаларни бир-бирига уриб, шовқин чиқаришни одат қилиб олади;

- бош бармоқ ва бармоқлари ёрдамида нарсаларни ушлай бошлайди.

Нутқдаги ўзгаришлар:

- бўғинларни қўшиб гапиришни ўргана бошлайди;

- тушунарсиз ғулдурашни ўрганади;

- "дада", "она" деган сўзларни ўрганади.

9 ОЙДАН 12 ОЙГАЧА БЎЛГАН ДАВР

Шахсий-ижтимоий кўникмалар:

- бошқалар билан копток ўйнай бошлайди;

- атрофидагиларнинг хатти-ҳаракатига тақлид қила бошлайди;

- болалар идишидан суюқлик ича бошлайди.

Ҳаракатдаги ўзгаришлар:

- бир ўзи кўмаксиз тик тура олади;

- мустақил қадам ташлай бошлайди.

Фаол болалар қўлига тушган нарсаларни идишга ота бошлайдилар.

Нутқдаги ўзгаришлар:

- оила аъзоларининг таркибидан келиб чиқиб, "бобо", "буви", "ака" деган сўзларни гапира бошлайди.

- 1-2 та содда сўзларни қўшиб гапира бошлайди.

Агар боланинг ривожланиш босқичларида бирор камчилик бор, деб ҳисобласангиз, фарзандингизни педиатрга кўрсатинг.

Фарзандингиз соғлом бўлиб вояга етсин!